Παρασκευή , 29/03/2024

Οι δέκα παραδοσιακοί οικισμοί της Αθήνας που μένουν αναλλοίωτοι στον χρόνο

Η έννοια του πολιτιστικού περιβάλλοντος κλείνει μέσα της μια σειρά στοιχείων που προσδίδουν σε κάθε χώρα και στη περίπτωσή μας στην Ελλάδα το πολιτιστικό της προφίλ και χαρακτήρα. Αυτά τα στοιχεία δεν είναι μόνο τα μνημεία και οι αρχαίοι χώροι αλλά πολύ παραπάνω περιοχές που είναι κομμάτι της σύγχρονης καθημερινότητας, είναι ολόκληροι οικισμοί που παραμένουν «ζωντανοί». Πρόκειται για τους παραδοσιακούς οικισμούς της χώρας που έχουν αξία όχι μόνο ιστορική ή αρχιτεκτονική αλλά και ως προς την τέχνη και την επιστήμη και έχει γίνει προσπάθεια να διατηρηθούν αναλλοίωτοι κρατώντας τον τοπικό τους χαρακτήρα.

Οι παραδοσιακοί οικισμοί της χώρας φτάνουν τους 830 σε αριθμό και χωρίζονται ανά νομό. Ενδεικτικά στον νομό Αττικής βρίσκουμε δέκα παραδοσιακούς οικισμούς, συγκεκριμένα:

Το ιστορικό κέντρο της Αθήνας.

Η πρωτεύουσα της χώρας αποτελεί μια από τις παλαιότερες πόλεις του κόσμου, λίκνο του δυτικού πολιτισμού με χαρακτηριστική ανάπτυξη στο τομέα της τέχνης, της επιστήμης και της φιλοσοφίας. Σημείο αναφοράς της τα σημαντικότερα αρχαία μνημεία- ορόσημα της αρχαίας εποχής.

Την Πλάκα.

Η «συνοικία των θεών» όπως ονομάζεται βρίσκεται ακριβώς κάτω από την Ακρόπολη και δε θα μπορούσε παρά να έχει την ανάλογη ατμόσφαιρα. Πρόκειται για την μόνη συνοικία η οποία αντιπροσωπεύει απόλυτα το πώς ήταν η πόλη πριν εκατό χρόνια. Η αξία της ανεβαίνει όσο διατηρείται και αποκτά μεγαλύτερη σημασία και για τις επόμενες γενιές.

Τη περιοχή του Ψυρρή.

Μια από τις παλαιότερες συνοικίες του Κέντρου, που έχει φιλοξενήσει σημαντικά ονόματα προηγούμενων εποχών και διατηρεί την γραφικότητά της έως σήμερα.

Το Μεταξουργείο,

που πέρασε μια περίοδο υποβάθμισης και εγκατάλειψης, όμως η ιστορική του σημασία ως παραδοσιακός οικισμός το έφερε και πάλι στην επιφάνεια με σημαντικές βελτιώσεις και προσπάθεια διατήρησης των εγκαταλελειμμένων κτηρίων του.

Τα Εξάρχεια. 

Μια συνοικία ιστορικών γεγονότων και επαναστατικών δράσεων, όπως για παράδειγμα τα Δεκεμβριανά ή η εξέγερση του Πολυτεχνείου, με ταυτόχρονη αρχιτεκτονική σημασία που λέει την ιστορία της. Χαρακτηριστική η γνωστή Μπλε Πολυκατοικία που φιλοξένησε τα προηγούμενα χρόνια σημαντικούς ανθρώπου της τέχνης και των γραμμάτων.

Το Θησείο,

που ως συνοικία ανήκε πάντα στο κέντρο της αρχαίας πόλης των Αθηνών, αν και μικρής έκτασης χωράει μια σειρά από σημαντικά ιστορικά μνημεία και πολλά μουσεία. Η περιοχή έχει σήμερα αξιοποιηθεί εμπορικά χωρίς να χάσει τη γραφικότητά της, ως παραδοσιακός οικισμός.

Το εμπορικό τρίγωνο Αθηνών,

αποτέλεσε και αποτελεί τον πυρήνα του μητροπολιτικού κέντρου,  αποτέλεσε άλλοτε πεδίο ευκαιριών και κοινωνικής ανέλιξης για μικρομεσαίους επιχειρηματίες . Οι πλατείες Συντάγματος, Μοναστηρακίου, Ομονοίας, Κλαυθμώνος, Κολοκοτρώνη, Κοτζιά , Καρύτση, Κοραή και ο περίβολος της Μητρόπολης, της Καπνικαρέας, της Αγίας Ειρήνης συνορεύουν με το Τρίγωνο και κρατούν τον χαρακτήρα τους και τους ρυθμούς της, αποπνέοντας την ατμόσφαιρα του τότε.

Τμήμα της Κηφισιάς,

με παλιούς πύργους, βίλες και αρχοντικά που διατηρούνται μέσα στα χρόνια και έχουν ενσωματωθεί ομοιόμορφα στην σημερινή μορφή που έχει πάρει η περιοχή.

Τον προσφυγικό οικισμό της Νέας Φιλαδέλφειας,

με σπίτια χτισμένα σύμφωνα με τα αρχιτεκτονικά πρότυπα των σχεδίων των σμυρναϊκών σπιτιών και στο σύνολό του βασισμένος σε ρυμοτομικό σχέδιο.

Τέλος, τμήμα του Λαυρίου

αποτελεί παραδοσιακό οικισμό με μεγάλη μνημειακή ιστορικότητα, τόσο για την μεταλλευτική περιοχή της Λαυρεωτικής όσο και για το ότι κάποτε βρισκόταν εκεί το αρχαίο Αττικό χωριό στη θέση της σημερινής πόλης.

Η συντήρηση τους είναι ένα θέμα ιδιαίτερης σημασίας και κάτι που πρέπει να γίνεται βλέποντάς τους ως κομμάτι της σύγχρονης ζωής και ως ένα σημείο αναφοράς για την περιφερειακή ανάπτυξη της χώρας. Η προστασία και ανάδειξη των παραδοσιακών οικισμών κρίνεται απαραίτητη αφού εκφράζουν ένα κομμάτι της λαϊκής παράδοσης, όμως πράγμα όχι πάντα εύκολο λόγω της συχνά κακής συντήρησης που έχει προηγηθεί ή των οικιστικών πιέσεων, ή λόγω άλλων συνταγματικά προστατευόμενων δικαιωμάτων του πολίτη.

Η προστασία τους ως πολιτιστικό περιβάλλον έχει αποτελέσει αντικείμενο διατάξεων ήδη από το 1975 με τη θέσπιση του Συντάγματος στην Ελλάδα και συγκεκριμένα με το Άρθρο 24 και αναφέρεται ως υποχρέωση του Κράτους και δικαίωμα του καθενός.

Μπορεί να αποτελεί ένα πολύπλοκο θέμα με δυσκολίες ως προς την υλοποίησή του, λαμβάνοντας υπόψη κάποιες υποχωρήσεις που πρέπει να κάνει ο πολίτης, όμως αξίζει να γίνει και δεν πρέπει να μπαίνει σε δεύτερη μοίρα, γιατί καταφέρνοντάς το είναι σαν να υπερασπιζόμαστε μεταφορικά το δικαίωμα της χώρας στη διατήρηση της ταυτότητάς της και ταυτόχρονα στο δικαίωμα των επόμενων γενεών να γνωρίσουν και να ζήσουν και εκείνες ένα αυθεντικό κομμάτι της ελληνικής πολιτιστικής παράδοσης όπως θα έχει προστατευθεί και διατηρηθεί μέσα στα χρόνια.

Δείτε επίσης

ΑΠΟΣΤΟΛΗ LABEL NEWS ΤΖΟΥΜΕΡΚΑ: Μονή Κηπίνας – Το εντυπωσιακό Μοναστήρι που είναι χτισμένο μέσα σε βράχους!

Βαγγέλης Καράλης Ρεπορτάζ: Bαγγέλης Καράλης Φωτογραφία: Xάρης Πετρίδης, Θοδωρής Μπίτσας Το Label News ταξίδεψε στα …