Ρεπορτάζ: Bαγγέλης Καράλης
Kάμερα – Μοντάζ: Θοδωρής Μπίτσας
Φωτογραφία: Χάρης Πετρίδης
Αποστολή Label News Τζουμέρκα
Η πόλη των Ιωαννίνων είναι από τις ωραιότερες της Ελλάδας για κάθε εποχή. Συνδυάζει την ιστορία, την φυσική ομορφιά, την γαστρονομία και την διασκέδαση. Λίγο πολύ όλοι μας έχουμε επισκεφτεί την όμορφη πόλη της Ηπείρου μένοντας γοητευμένοι από την ποικιλία των αισθήσεων που σου προσφέρει.
Στην αποστολή που κάνει το Label news στην Ήπειρο θα σας παρουσιάσουμε έναν εναλλακτικό τουρισμό άγνωστο στο ευρύ κοινό, την άγρια ομορφιά, το μυστήριο και τον ρομαντισμό των Τζουμέρκων.
Τα Τζουμέρκα δε θα τα δεις σε καρτ ποστάλ ούτε σε διαφημιστικές καμπάνιες. Τα τοπία τους αποθηκεύονται μόνο στο μυαλό σου. Μακριά από τους κανόνες της τουριστικής ανάπτυξης, τα ορεινά χωριά που μοιράζονται μεταξύ των νομών Άρτας και Ιωαννίνων φτιάχνουν τη δική τους ιστορία, το δικό τους πολιτισμό και τις δικές τους παρέες.
Τα χωριά που είναι σκαρφαλωμένα στα Αθαναμανικά Όρη, όπως είναι η επίσημη ονομασία των Τζουμέρκων, είναι άγρια, με πολλά ποτάμια, ρέματα, βαθιές χαράδρες, γυμνά βράχια, ψηλές κορυφές και λιγοστούς κατοίκους που σου μιλούν για το ένδοξο παρελθόν, για τα γεφύρια, για τους μαστόρους της πέτρας και τους αργυροχρυσοχόους που έφτασαν στα πέρατα του κόσμου.
Τα 47 γραφικά χωριά και οι παραδοσιακοί οικισμοί τους –πολλά από τα οποία βρίσκονται σε υψόμετρο άνω των 2000 μέτρων- έχουν κοινό πολιτιστικό και ιστορικό παρελθόν. Χτίστηκαν μεταξύ 14ου και 15ου αιώνα, κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας και έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην νεότερη ελληνική ιστορία, καθώς συνέβαλαν ενεργά, τόσο στον επαναστατικό αγώνα του 1821, όσο και στην αντίσταση κατά των Γερμανών κατακτητών.
Πράμαντα – To Κεφαλοχώρι των Τζουμέρκων
Ο μεγαλύτερος οικισμός στα Τζουμέρκα, τα Πράμαντα, αποτελεί μέρος του έντονου ανάγλυφου και των εντυπωσιακών τοπίων της περιοχής, ένα δυσπρόσιτο σχετικά χωριό, φωλιασμένο στις καταπράσινες πλαγιές της Πίνδου που διατηρεί αναλλοίωτο τον παραδοσιακό του χαρακτήρα.
Τα Πράμαντα, πιθανολογείται πως αναπτύχθηκε στα μέσα του 15ου αιώνα από μέτοικους κτηνοτρόφους και αργότερα από φυγάδες καταδιωκόμενους κυρίως από την Ήπειρο, που βρήκαν εκεί καταφύγιο λόγω του δυσπρόσιτου της περιοχής.
Οι φυσικές ομορφιές της Πράμαντας είναι αμέτρητες. Στην κεντρική, πλακόστρωτη πλατεία θα δείτε τον υπεραινώβιο πλάτανο και την ιστορική βρύση «Αράπης», ενώ η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, αποτελεί το στολίδι του χωριού.
Στα καφενεία και τα ταβερνάκια του χωριού, μπορείτε να απολαύσετε τοπικές, ηπειρώτικες γεύσεις όπως ντόπια κρέατα στη σχάρα, πίτες και λαχταριστά γλυκά.
Το ορεινό ανάγλυφο, ο παραδοσιακός οικισμός, τα πλούσια δάση, τα ποτάμια και οι καταρράκτες μαγεύουν τους επισκέπτες, καθώς συνθέτουν ένα τοπίο γοητευτικό και συγχρόνως άγριο και επιβλητικό.
Πάνω από όλα όμως αξίζει να γνωρίσετε τους φιλόξενους κατοίκους, που είναι άνθρωποι με εμπορική, πνευματική και πολιτιστική ταυτότητα.
Μονή Κηπίνας – Χτισμένη μέσα σε βράχους με την μυστική σπηλιά
Κοντά στους Καλαρρύτες, επάνω από το φαράγγι του Καλαρρύτικου ποταμού, στην είσοδο της σπηλιάς του κατακόρυφου βράχου είναι κτισμένο ένα από τα πιο εντυπωσιακά μοναστήρια της Ηπείρου. Πρόκειται για τη Μονή της Κηπίνας, που λέγεται ότι ονομάσθηκε έτσι από τους κήπους που καλλιεργούσαν οι μοναχοί της στη γύρω περιοχή.
Η πρόσβαση στη μονή γίνεται από ένα μονοπάτι που είναι λαξευμένο στον βράχο και μια κρεμαστή ξύλινη γέφυρα, την οποία σήκωναν οι μοναχοί για να αποκόπτουν την πρόσβαση. Το καθολικό έχει ως στέγη τον φυσικό βράχο, που έχει λαξευτεί έτσι ώστε να σχηματίζει θόλο.
Στον πρόναο του καθολικού βρίσκεται μια μεγάλη σπηλιά, μήκους 240 μέτρων, στην οποία κατέφευγαν οι κάτοικοι των γειτονικών χωριών για να προστατευτούν τον καιρό της Τουρκοκρατίας.
Συρράκο – Το ομορφότερο χωριό της Ηπείρου
Το Συρράκο είναι ένα από τα ωραιότερα ηπειρώτικα χωριά. Πρόκειται για βλαχοχώρι που ανήκει στο Ν. Ιωαννίνων και έχει κηρυχθεί παραδοσιακός διατηρητέος οικισμός. Έχει πληθυσμό 50 περίπου μονίμων κατοίκων και υψόμετρο περίπου 1.150 μ.
Το Συρράκο πήρε το όνομά του από τη βλάχικη λέξη seraco που σημαίνει φτωχός και άγονος. Πράγματι, αν προσέξει κανείς θα διαπιστώσει ότι όλα τα γύρω υψώματα είναι γυμνά και πετρώδη, απουσιάζει εντελώς το δάσος. Πριν 100 χρόνια λέγεται ότι ζούσαν περίπου 3.500 άνθρωποι στο χωριό, οι οποίοι ήταν ξακουστοί πετράδες, χτιστάδες, ραφτάδες και έμποροι ήταν και κτηνοτρόφοι ταξιδεύοντας σε όλη την Ευρώπη.
Στο κάποτε πλούσιο βλαχοχώρι, αληθινό διαμάντι της λαϊκής ηπειρώτικης αρχιτεκτονικής, γεννήθηκαν ο Φιλικός Ιωάννης Κωλέττης, που εξελέγη δύο φορές πρωθυπουργός της χώρας, ο ποιητής Γιώργος Ζαλοκώστας και ο “ποιητής του βουνού” Κώστας Κρυστάλλης.
Καλαρρύτες – Το χωρίο που ξεκίνησε η γνωστή εταιρεία Κοσμημάτων Bulgari
Οι Καλαρρύτες είναι επίσης ένα από τα πιο όμορφα χωριά της Ηπείρου. Πρόκειται για ένα διατηρητέο παραδοσιακό χωριό, όπου πρωταγωνιστούν τα όμορφα πέτρινα αρχοντικά, τα άφθονα νερά, οι πέτρινες βρύσες και τα παραδοσιακά καλντερίμια.
Μέσα στους Καλαρρύτες δεν κυκλοφορούν αυτοκίνητα. Θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε ως το χωριό Bulgari καθώς ο ιδρυτής τον διάσημων κοσμημάτων Βούλγαρης είχε καταγωγή από εδώ τους Καλαρρύτες.
Το χωριό διαθέτει μια πολύ γραφική πλατεία, αμφιθεατρικά χτισμένη σα να είναι ανοιχτό υπαίθριο θέατρο εκεί βρίσκεται και η προτομή του Καλαρρυτινού πρωθυπουργού Σπυρίδωνα Λάμπρου. Λίγο πιο πέρα θα ανακαλύψουμε το ναό του Αγ. Νικολάου.
Οι Καλαρρυτινοί φημίζονταν ιδιαίτερα για τις εξαιρετικά υψηλές επιδόσεις τους στην τέχνη της αργυροχοΐας. Δεν είναι μυστικό ότι ο παγκοσμίου εμβέλειας οίκος BVLGARI οφείλει την επιτυχία του στον ιδρυτή της επιχείρησης, τον Καλαρρυτινό Βούλγαρη.
Αντίστοιχα το ίδιο συνέβη και με τον οίκο Nessi, που ιδρύθηκε από την οικογένεια Νέσση με ρίζες στους Καλαρρύτες. Ζούσαν κι εδώ κάποτε πάνω από 4.000 ψυχές, μετά σιγά σιγά ο τόπος ερήμωσε, σήμερα το χωρίο έχει 30 κατοίκους.
Δείτε όλο το αναλυτικό ρεπορτάζ στο video που ακολουθεί