Γιατί η Κοινωνιολογία είναι πιο απαραίτητη από τα Λατινικά στα σχολεία; Διακεκριμένοι καθηγητές απαντούν

Χαμός έχει γίνει με τις μεταρρυθμίσεις του Υπουργείου Παιδείας σχετικά με τις αλλαγές στην εξεταστέα ύλη των Πανελληνίων εξετάσεων και συγκεκριμένα με την κατάργηση των Λατινικών από την Θεωρητική κατεύθυνση και την αντικατάστασή τους από την Κοινωνιολογία.

Υπάρχει μια σημαντική μερίδα που αντιδρά και βρίσκει λάθος αυτή την απόφαση και κύριος εκφραστής της είναι η Φιλοσοφική σχολή Αθηνών, η οποία σε ανακοίνωση της Κοσμητείας της χαρακτηρίζει αδικαιολόγητη, απολύτως λανθασμένη και αναχρονιστική την απόφαση του υπουργού Παιδείας Κώστα Γαβρόγλου να καταργηθεί η διδασκαλία και εξέταση των Λατινικών στη Γ’ Λυκείου για τους υποψηφίους των ανθρωπιστικών και κοινωνικών σπουδών.

Είναι όμως τα Λατινικά μια χρήσιμη γλώσσα που διδασκόταν-διδάσκεται σωστά και επαρκώς;

Είναι μια γλώσσα που όντως τα παιδιά θεωρούσαν σημαντική ή απλώς μάθαιναν παπαγαλία την μετάφραση συγκεκριμένων, μικρών κειμένων και κάποιες φράσεις με λίγο συντακτικό και την «ξεπέταγαν» ίσα ίσα για να την περάσουν, με αποτέλεσμα την επόμενη μέρα των εξετάσεων να μη θυμούνται τίποτα;

Κακά τα ψέματα, πολλοί καθηγητές και μαθητές την χαρακτήριζαν ως ένα «αναγκαίο» κακό. Τα Λατινικά ομιλούνται μόνο στο Βατικανό για χάρη της Καθολικής Εκκλησίας.

Ναι είναι μια γλώσσα με τεράστια ιστορία που αποτελεί βάση για πολλές άλλες γλώσσες, όπως Ιταλικά, Ισπανικά, Πορτογαλικά, που βέβαια μπορείς να μάθεις απευθείας αυτές τις γλώσσες, αλλά από το 2000 στα ελληνικά σχολεία την θεωρούσαν ως παράδειγμα για τα παρωχημένα μαθήματα που έπρεπε να απαλειφθούν.

Δεν θα ξεχάσω ένα αστείο σκίτσο του Κ. Μητρόπουλου που είχε την εξής λεζάντα, Διάλογος δυο μαμάδων:«πέρασε τα Λατινικά ο δικός σου;», ρωτάει μια μάνα την άλλη· «όχι, πέρασε μόνο ανεμοβλογιά και ιλαρά».

Η απάντηση είναι πιο εύστοχη από όσο φαίνεται: τα Λατινικά στο ελληνικό σχολείο υπήρξαν κατά κανόνα αναγκαίο κακό και σχολική ασθένεια· και μετά τη φάση των εξανθημάτων, οι περισσότεροι διατηρούσαν μόνο μια αμυδρή ηχητική ανάμνηση από τα αλλεπάλληλα εκρηκτικά «bam» των ρηματικών καταλήξεων.

«Η σχετική μαθητική ανορεξία ήταν αποτέλεσμα και της διδακτικής ανεπάρκειας και οι ισχνές μειοψηφίες των «συμπαθούντων» απεκόμιζαν μίζερες μερίδες «κολλυβολατινικών» με ανυπολόγιστες συνέπειες για τα μελλοντικά λατινικά τους «τσιτάτα»» είχε γράψει σε άρθρο του στην εφημερίδα Βήμα ο κ. Θεόδωρος Δ. Παπαγγελής (καθηγητής του Τμήματος Φιλολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης) στις 03/12/2000 και συνεχίζει «από πρακτική σκοπιά, τα Λατινικά σήμερα έχουν μικρότερη σημασία και από τα Τσακώνικα. Αλλωστε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής μας έβαλε στην Κοινότητα χωρίς (υποθέτω) να ξέρει Λατινικά· ο Ανδρέας Παπανδρέου έπαιρνε κονδύλια από την Κοινότητα γνωρίζοντας (ξαναϋποθέτω) μόνο το «mea culpa» και ο Κώστας Σημίτης μας έσπρωξε ως την ΟΝΕ χωρίς (όσο θυμάμαι) να καταδεχτεί ούτε μια φορά να εκστομίσει ένα λατινικό απόφθεγμα. Μόνο που εδώ δεν μιλάμε για πρακτικότητες αλλά κυρίως για συμβολισμούς ­ και για την ατίθαση δύναμη των συμβολισμών να προδίδουν τις ενσυνείδητες ή ανεπίγνωστες προκαταλήψεις μας» ολοκληρώνει.

Δεν ξέρω λοιπόν αν τα Λατινικά πρέπει να είναι υποχρεωτικό μάθημα κατεύθυνσης, γνωρίζω πως υπάρχουν και Ιατρικοί όροι και δικηγορικοί-δικαστικοί, αλλά στην εποχή που ζούμε μπορώ να πω με βεβαιότητα πως το μάθημα της Κοινωνιολογίας είναι πέρα για πέρα χρήσιμο και απαραίτητο, πιο πολύ από ποτέ.

Οι μαθητές σίγουρα θα το παρακολουθούν με μεγαλύτερη προσοχή, ενδιαφέρον και σίγουρα δεν θα αρκούνται σε μια «παπαγαλία» όπως η κλίση ρημάτων και φυσικά θα τεθούν αντιμέτωποι σε καθημερινή βάση με πολλά ζητήματα κοινωνιολογικής φύσεως.

Εξάλλου καλύτερα ένας αριστούχος χωρίς στείρα και τυποποιημένη γνώση!

Με αγάπη στα Λατινικά και σεβασμό στην τεράστια ιστορία και κληρονομιά τους …