Του: Μάικ Οικονομάκου
Τι κι αν τα Εξάρχεια έχουν την ταμπέλα της υποβαθμισμένης και επικίνδυνης περιοχής για πολλούς Έλληνες, μια μεγάλη μερίδα ξένων τουριστών ζητά ξενάγηση ή ακόμα και διαμονή στην γειτονιά των «αναρχικών». Το Μοναστηράκι, η Πλάκα, το Θησείο, το Σύνταγμα, η Ερμού, έχουν παραδοσιακά την τιμητική τους και σφύζουν από τουρισμό όλες τις εποχές του χρόνου με αποκορύφωμα το καλοκαίρι, μα τελευταία τα Εξάρχεια έχουν ανεβάσει τις «μετοχές» τους χωρίς να έχουν αλλάξει την αντισυμβατική και ενναλακτική κουλτούρα τους. Οι τοίχοι παραμένουν γεμάτοι γκράφιτι και αντιφασιστικά συνθήματα, το Πολυτεχνείο ορμητήριο αναρχικών και ο πατροπαράδοτος πετροπόλεμος μεταξύ νεαρών με full face και των MAT έχει πλέον γίνει σύνηθες φαινόμενο.
Η πολυπολιτισμικότητα, τα εναλλακτικά στέκια, τα vintage μικρομάγαζα, η αίσθηση ελευθερίας και εκφραστικότητας χωρίς στεγανά και μικροαστικά κακέκτυπα κάνουν αρκετούς τουρίστες να αψηφούν τον φόβο τυχών επεισοδίων. Σημαντικό ρόλο παίζουν βέβαια και οι φθηνές τιμές στην αγορά, την διασκέδαση και την ψυχαγωγία, αλλά και στην διαμονή με τη μόδα του Airbnb να παίζει καταλυτικό ρόλο.
Τα Εξάρχεια μπορεί να μην έχουν αξιοθέατα που διαφημίζονται σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, αλλά εκφράζουν τη μικρομεσαία τάξη, την καθημερινή βιοπάλη του απλού λαού και αυτό φυσικά είναι κάτι που θέλουν να εξερευνήσουν αρκετοί ξένοι τουρίστες. Σε συνδυασμό με τη δημιουργικότητα, την αντίσταση και την επαναστατικότητα των νέων έχουμε ένα εκρηκτικό κοκτέιλ που ιντριγκάρει τους πιο «χίψτερ» τουρίστες.
Η πλατεία Ναβαρίνου, η κατάληψη της ΒΟΞ, η οδός Κωλέττη, τα νεοκλασικά κτήρια, ο λόφος του Στρέφη, οι παραδοσιακές ταβέρνες στην Καλλιδρομίου, τα bar με ροκ και τζαζ μουσική που σερβίρουν φθηνό αλκοόλ, προσφέρουν μια ξεχωριστή αύρα σε μια γειτονιά που θυμίζει αντάρτικο πόλης.
ΤΙ ΛΕΝΕ ΤΑ ΞΕΝΑ ΜΜΕ
Τα Εξάρχεια, πέρα από ιστορία, έχουν ομορφιά. Άγρια, διαφορετική, ποικίλη, ίσως και παράδοξη, μα είναι μια από τις πιο δημοφιλής συνοικίες του λεκανοπεδίου. Η φήμης τους όμως πλέον έχει ξεπεράσει τα ελληνικά σύνορα. Δεν είναι τυχαίο πως ψηφίστηκαν στις 23 πιο cool γειτονιές της Ευρώπης που αποτελούν hot spots για το 2017 και μάλιστα φιγουράρουν στη δέκατη θέση σύμφωνα με την ταξιδιωτική ιστοσελίδα Travel Supermakert, τον Άνταμ Γκόφμαν του ταξιδιωτικού blog «Travels of Adam» και την blogger Έμιλι Ρέι του blog «The cosy traveller» με βάση τρεις κατηγορίες, τον πολιτισμό, την δημιουργικότητα και την αξία. Επίσης, οι ταξιδιωτικοί bloggers έλαβαν υπόψη τους και παράγοντες, όπως τα vintage καταστήματα μόδας, τους χώρους Τέχνης, τον αριθμό των κατοίκων, αλλά και αν υπάρχουν σε αυτές τις γειτονιές αλυσίδες καταστημάτων, κάτι που στην προκειμένη περίπτωση χρεώνεται ως μειονέκτημα. «Τα Εξάρχεια είναι γνωστά ως το σπίτι των αναρχικών και έχουν έναν μεγάλο αριθμό φοιτητών χάρη στην εγγύτητά τους σε πανεπιστήμια. Η φωτεινή, γεμάτη γκράφιτι περιοχή φιλοξενεί μοναδικά πρότζεκτς, για παράδειγμα ένας εγκαταλελειμμένος χώρος στάθμευσης έχει μετατραπεί σε καλλιέργεια» λένε τα εν λόγω blogs.
Από γκέτο ναρκωτικών και περιθωριακών νέων, όπως θεωρείται εντός των τειχών, η πολυτάραχη και γεμάτη ανησυχία περιοχή των Εξαρχείων, στα πιο must see πολιτιστικά αξιοθέατα όπως την χαρακτηρίζει η βρετανική εφημερίδα «Independent».
«Έχοντας μια εντελώς διαφορετική αύρα από κάθε άλλο σημείο της πόλης, τα Εξάρχεια διατηρούν αυθεντικότητα και γοητεία, ενώ παράλληλα καλωσορίζουν νέα καλλιτεχνικά πλήθη» αναφέρει το δημοσίευμα» και συνεχίζει. «Χώροι πολιτισμού, όπως το Galleries Hot Wheels και το CHEAPART φιλοξενούν περιοδικές εκθέσεις με τη συμμετοχή Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών. Μάλιστα, νέοι καλλιτέχνες επιλέγουν τη γειτονιά λόγω των χαμηλών ενοικίων και των διαθέσιμων χώρων που μπορούν να μετατραπούν σε studio. Ατελιέ ανοίγουν το ένα μετά το άλλο και μεταμορφώνουν τα Εξάρχεια σε κέντρο εκρηκτικής underground καλλιτεχνικής σκηνής».
Σήμερα, οι ξεναγήσεις στα γκράφιτι της περιοχής προσφέρουν μια εναλλακτική ματιά στην οικονομική και πολιτική κατάσταση της Αθήνας, ενώ παράλληλα τα γεμάτα ζωντάνια καφέ και μεζεδοπωλεία της περιοχής περιμένουν εκείνους που θέλουν να αναμειχθούν με τον σύγχρονο καλλιτεχνικό κόσμο που δραστηριοποιείται και δημιουργεί στα Εξάρχεια» καταλήγει.
«Η φούσκα υποκουλτούρας γύρω από το Πολυτεχνείο και το Αρχαιολογικό Μουσείο είναι η εστία μιας σφιχτοδεμένης κοινότητας αριστερών διανοουμένων, ακτιβιστών και καλλιτεχνών. Οι κάτοικοι των Εξαρχείων δεν μιλάνε απλώς για τον σοσιαλισμό, τον ζουν», υποστηρίζει με ενθουσιασμό η αμερικανική «Χάφινγκτον Ποστ», αποκαλώντας τα Εξάρχεια «πανκ Ντίσνεϊλαντ».
Αντίθετα, πολύ πιο προσγειωμένη είναι η συντάκτρια της εναλλακτικής τουριστικής ιστοσελίδας culture trip, που δίνει οδηγίες τι να κάνουμε στα Εξάρχεια, διευκρινίζοντας ότι δεν είναι αυτό που ήταν άλλοτε: «Στο ζενίθ της οικονομικής κρίσης η περιοχή ήταν κοιτίδα διαμαρτυρίας και εξέγερσης. Σήμερα είναι απλώς ένας προορισμός για δημιουργικούς νέους επαγγελματίες, που θέλουν να αγκαλιάσουν το ρευστό, όμορφο χάος που προσφέρεται στην περιοχή».
Τι είναι αυτό που τραβάει τους τουρίστες στα Εξάρχεια;
«Τα Εξάρχεια έχουν πλέον παγκόσμια φήμη. Οι επισκέπτες αναζητούν να δούνε κάτι που πολύ πιθανόν να μην υπάρχει πια στη χώρα τους γιατί έχει εξευγενιστεί. Αναζητούν να εμπνευστούν από τον αγώνα του κόσμου, να καταλάβουν το πώς και το γιατί. Τους ελκύουν η αυτονομία, η ελευθερία, η πολιτική δραστηριότητα. Οσοι δεν έχουν ακούσει για τα Εξάρχεια ξαφνιάζονται με τις αφίσες και τα γκράφιτι. Συνήθως ο κόσμος είναι αρκετά συνειδητοποιημένος. Αλλά ενίοτε έρχεται και κάποιος που μπορεί να είναι από πολύ διαφορετική οπτική και ξαφνιάζομαι πολύ όταν δεν έχω καταφέρει να πείσω για την αδικία της πίεσης προς την Ελλάδα με τα μνημόνια. Μια φορά είχα μια ομάδα Αγγλων φοιτητών που δεν ήξεραν καλά καλά τη διαφορά της Αριστεράς και της Δεξιάς και οι καθηγητές τούς είχαν φέρει στη βόλτα για να τους ανοίξουν λίγο τα μάτια. Εκεί κοντά στο μνημείο του Γρηγορόπουλου, έχει ένα μεγάλο “fuck the police”. Και ένας φοιτητής με ρωτάει “μα καλά, γιατί είναι κακοί οι αστυνομικοί;” Αυτό ομολογώ ότι με ξάφνιασε…» λέει στην εφημερίδα των συντακτών η αρχιτέκτονας, Μαρία Πεταινάκη, η οποία μαζί με μια ομάδα νέων ανθρώπων με διαφορετικές ειδικότητες ίδρυσαν το 2012 την «Αlternative Tours Of Athens», μία από τις πρώτες ομάδες εναλλακτικών περιηγήσεων στην πόλη.